Δευτέρα 29 Απριλίου 2013

Πάσχα στα διάφορα μέρη της Ελλάδας

Το Πάσχα είναι η πιο όμορφη και χαρούμενη, η πιο αστραφτερή γιορτή της άνοιξης. Γιορτάζεται με μεγάλη κατάνυξη και λαμπρότητα, ενώ τα πασχαλιάτικα έθιμα και οι παραδόσεις που συνδέονται με τον εορτασμό του διατηρούνται στο πέρασμα του χρόνου, από γενιά σε γενιά.

Σε κάθε γωνιά της χώρας οι πιστοί υποδέχονται το Πάσχα με ιδιαίτερη ευλάβεια τηρώντας τα έθιμα του τόπου. Τη Μεγάλη Πέμπτη η παράδοση θέλει τις νοικοκυρές να βάφουν τα αβγά τους κόκκινα. Γιατί κόκκινα; Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο Χριστός αναστήθηκε, πολλοί ήταν αυτοί που δεν το πίστεψαν. Μια γυναίκα που κρατούσε ένα καλάθι με αβγά είπε χαρακτηριστικά: «Θα ήταν σαν να μου λέγατε ότι τα άσπρα αβγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα». Τότε, ως εκ θαύματος τα αβγά της άλλαξαν χρώμα και έγιναν κόκκινα. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν πως το κόκκινο χρώμα συνδέεται με την Ανάσταση γιατί είναι το χρώμα της χαράς και έχει τη δύναμη να διώχνει το κακό.

Εκτός από τα αβγά, την Μεγάλη Πέμπτη οι νοικοκυρές ετοιμάζουν και τα τσουρέκια. Το έθιμο του τσουγκρίσματος των πασχαλινών αβγών το βράδυ της Ανάστασης έχει βυζαντινή προέλευση και συμβολίζει την Ανάσταση, όπως δηλαδή το κλωσσόπουλο σπάει το κέλυφος του αβγού και βγαίνει στο φως της ζωής, έτσι κομματιάζονται και τα δεσμά του θανάτου και έρχεται η ζωή μέσα από τον τάφο του Χριστού. Καθιερώθηκε για πρώτη φορά στη βυζαντινή αυλή από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο και τη μητέρα του, Αγία Ελένη, με επίσημη τελετή που γινόταν το πρωί της Κυριακής του Πάσχα. Το Πάσχα στην Ελλάδα είναι μαγικό γιατί συμπίπτει χρονικά με την άνοιξη και την θεαματική έκρηξη της φύσης που γεμίζει χρώματα κι αρώματα τις ελληνικές εξοχές.

Η Ύδρα είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς πασχαλινούς προορισμούς. Νησί του Αργοσαρωνικού βρίσκεται πολύ κοντά στην Αθήνα και συγκεντρώνει πλήθος κόσμου. Η ομορφιά της διαχρονική, τις μέρες αυτές της Μεγάλης Εβδομάδας βάζει τα γιορτινά της αναδεικνύοντας τη νησιώτικη παράδοσή της. Τα παλιά αρχοντικά και οι πολεμίστρες μαρτυρούν τη λαμπρή ιστορία του νησιού. Σε μία από τις δεκάδες εκκλησίες της θα παρακολουθήσετε την Ακολουθία των Παθών.

Την Μεγάλη Παρασκευή η περιφορά του Επιταφίου στο Καμίνι ακολουθεί το θαλάσσιο μονοπάτι. Αγιάζει τα νερά και τις βάρκες που είναι φωτισμένες στο λιμάνι. Για την Ανάσταση επιλέξτε τη Μητρόπολη του νησιού. Τη νύχτα της Ανάστασης οι Υδραίοι επιβεβαιώνουν ακόμη μια φορά ότι είναι γνήσιοι απόγονοι των μπουρλοτιέρηδων αγωνιστών του 1821, με την επιδεξιότητά τους στα βαρελότα που κάνουν τη νύχτα, μέρα. Στη συνέχεια θα περπατήσετε στα πλακόστρωτα δρομάκια του νησιού, που φωτίζονται από τις χιλιάδες αναμμένες λαμπάδες των κατοίκων και των επισκεπτών, ενώ ο τόπος ευωδιάζει από το άρωμα των λουλουδιών που ξεφεύγει από τους μαντρότοιχους των Υδραίΐκων αρχοντικών. Τη Δευτέρα του Πάσχα η παράδοση επιβάλλει το κάψιμο του Ιούδα. Η Ύδρα τις μέρες της Λαμπρής θα σας αποκαλύψει αυτούς τους κρυμμένους θησαυρούς της παράδοσης που κρατά καλά φυλαγμένους στις καρδιές των κατοίκων της.

Το Πάσχα στο νησί του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη -«του αγίου των ελληνικών γραμμάτων»- την όμορφη Σκιάθο, είναι κατανυκτικό. Όλοι οι κάτοικοι του νησιού διανύουν την Μεγάλη Εβδομάδα με ευλάβεια τηρώντας το Αγιονορείτικο Τυπικό. Ο πένθιμος χτύπος από τις καμπάνες των εκκλησιών, που ηχούν σε όλες τις γωνιές του ανθισμένου νησιού, συμπληρώνει την συγκινησιακή φόρτιση της Εβδομάδας των Παθών. Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης, όλοι οι πιστοί πάνε στην Εκκλησία για να κοινωνήσουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ενώ αμέσως μετά οι γυναίκες του νησιού ξεκινούν το βάψιμο των κόκκινων αυγών, το ζύμωμα των τσουρεκιών και των κουλουριών.

Τη Μεγάλη Παρασκευή οι γυναίκες και τα παιδιά του νησιού πηγαίνουν νωρίς το πρωί στην εκκλησία με καλάθια γεμάτα λουλούδια για να στολίσουν τον Επιτάφιο. Σε αντίθεση με τα περισσότερα μέρη στην Ελλάδα, η Ακολουθία του Επιταφίου στη Σκιάθο ξεκινά στη 01.00 μετά τα μεσάνυχτα, ενώ η περιφορά του Επιταφίου αρχίζει στις 04.00 το πρωί. Σε μία κατανυκτική και συγκινητική ατμόσφαιρα η λιτανεία περνά από όλα τα σοκάκια της Χώρας της Σκιάθου ανάμεσα από τα φωταγωγημένα σπίτια. Το ξημέρωμα του Μεγάλου Σαββάτου βρίσκει κατοίκους και επισκέπτες του νησιού να επιστρέφουν στα σπίτια τους.
Το Μεγάλο Σάββατο στο Λεωνίδιο είναι πραγματικά ονειρικό. Εδώ και έναν αιώνα αναβιώνει κάθε χρόνο το φαντασμαγορικό έθιμο των αερόστατων που κάνει τον αρκαδικό ουρανό τη νύχτα της Ανάστασης να λάμπει μοναδικά.

Οι κάτοικοι του Λεωνιδίου, αλλά και οι επισκέπτες συγκεντρώνονται από νωρίς στην κεντρική πλατεία το βράδυ της Ανάστασης περιμένοντας το «Χριστός Ανέστη». Μόλις αυτό ακουστεί, οι άντρες του χωριού ανάβουν τα ποτισμένα με λάδι και πετρέλαιο πανιά, τις λεγόμενες «κολλημάρες», που βρίσκονται στη βάση των αερόστατων. Τα πολύχρωμα αερόστατα απογειώνονται και στη συνέχεια πετούν μακριά στα αστέρια στολίζοντας τον ουρανό για 30 με 40 λεπτά, ενώ όλο το χωριό πλέον φωτίζεται από τα βαρελότα.

Ένας κήπος γεμάτος χρώματα κι αρώματα είναι αυτή την εποχή η μυροβόλος Χίος. Πρωταγωνιστής των εορταστικών δρώμενων στο νησί ο ρουκετοπόλεμος στο Βροντάδο. Χάρη σε αυτό το έθιμο ο ξακουστός οικισμός μεταμορφώνεται σε πραγματικό πεδίο μάχης. Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας κρατάει η «σύρραξη» ανάμεσα στους ενορίτες της Παναγίας της Ερειθιανής και στους ενορίτες του Αγίου Μάρκου, που κάνουν τη νύχτα μέρα με τις χιλιάδες ρουκέτες που εκτοξεύουν, έχοντας ως στόχο τον τρούλο και το έμβλημα του Αγίου μάρκου οι μεν, το ρολόι της Παναγίας της Ερειθιανής οι δε.

Η προετοιμασία του αναίμακτου αυτού πολέμου κρατάει ολόκληρους μήνες με τους νεότερους των δύο ενοριών να ετοιμάζουν το εκρηκτικό κοκτέιλ. Οι «εχθροπραξίες» ξεκινούν αργά το βράδυ με το προειδοποιητικό σφύριγμα μιας κόρνας. Ακολουθεί «παύση πυρός» για να προσέλθουν οι πιστοί στην Εκκλησία και μόλις ακουστεί το «Χριστός Ανέστη» ο ανοιξιάτικος ουρανός κατακλύζεται από τις πολύχρωμες λάμψεις και τους κρότους χιλιάδων ρουκετών δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα φαντασμαγορική.

Την Κυριακή του Πάσχα, η γαλήνη και η ηρεμία επιστρέφουν και μαζί οι συμμετέχοντες στο έθιμο για να καταμετρήσουν τα ρουκετόξυλα που έχουν πέσει σε κάθε εκκλησία για να ανακηρυχθεί ο νικητής της αναμέτρησης. Ακολουθεί η συμφιλίωση των αντιπάλων και κλείνεται το ραντεβού για την επόμενη χρονιά.

Ανάμεσα σε ουρανό και γη οι επιβλητικοί βράχοι των Μετεώρων αιχμαλωτίζουν το μάτι και την ψυχή με την μεγαλοπρέπειά τους. Μοναδικό στολίδι τα μοναστήρια στις κορφές τους. Στη μεγαλύτερη μοναστηριακή πολιτεία μετά το Άγιον Όρος, το τελετουργικό της Μεγάλης Εβδομάδας στα έξι μοναστήρια που λειτουργούν, ακολουθείται με κατάνυξη. Ο Επιτάφιος περιφέρεται στις κορφές των βράχων, γύρω από τις μονές σε μία ιδιαίτερα κατανυκτική ατμόσφαιρα, ενώ η Ανάσταση που γίνεται ήσυχα στα μοναστήρια, αποκτά ένα ιδιαίτερο νόημα.

Την ημέρα του Πάσχα η Ακολουθία της Αγάπης στο Καστράκι γίνεται στην Εκκλησία της Παναγίας, στη βάση ενός βράχου. Στη συνέχεια όλοι μαζί ανεβαίνουν στο βράχο «Σημαίνει ο Θεός» και αρχίζουν τα πασχαλινά τραγούδια, ενώ μετά από λίγο καταλήγουν στην πλατεία του χωριού όπου θα ξεκινήσει το γλέντι.

Τη Δεύτερη μέρα του Πάσχα οι μοναχοί βγάζουν από τα μοναστήρια τα λείψανα των Αγίων και με ευλάβεια και τελετουργικό τρόπο τα παραδίδουν στους κατοίκους στο Καστράκι, οι οποίοι θα τα λιτανεύσουν και θα τα κρατήσουν έως την Κυριακή του Θωμά.

Η Μόνη Έμβασις στο κάστρο των λουλουδιών μας οδηγεί σε ένα υπέροχο ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο. Οι καστρόπορτες, τα στενά λιθόστρωτα σοκάκια, οι καμάρες, τα πετρόκτιστα σπίτια και οι βυζαντινές εκκλησιές, συνωμοτούν γλυκά για να σαγηνεύσουν τους επισκέπτες της Μονεμβασιάς. Το σοκάκι «της μέσης» όπως ονομαζόταν τα βυζαντινά χρόνια το κεντρικό καλντερίμι, ακολουθεί ο Επιτάφιος, φτάνοντας έως την πύλη της εισόδου και περνώντας μέσα από τα στενά της όμορφης καστροπολιτείας που φωτίζονται με το αμυδρό φως των φαναριών. Οι πιστοί με τα κεριά ακολουθούν δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα κατάνυξης καθώς ο Επιτάφιος πάει προς την Χρυσαφίτισσα και από εκεί στον Ελκόμενο Χριστό. Οι λαμπάδες φωτίζουν το βράδυ της Ανάστασης περιμένοντας το «Χριστός Ανέστη», ενώ την Κυριακή του Πάσχα μετά την ακολουθία της Αγάπης καίγεται στην πλατεία της μαγευτικής καστροπολιτείας ο Ιούδας.

Φωνή της Ελλάδας

2 σχόλια:

  1. πολύ καλή ενημερωτική ανάρτηση να σαι καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μετά από μια τέτοια ανάρτηση, πώς να μην θέλω να πάω διακοπές σε όλα αυτά τα όμορφα μέρη...;
    Καλό Πάσχα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...